Ontslag, downsizing en herstructurering hebben een belangrijke impact op een minder voor de hand liggende groep medewerkers van een organisatie: diegenen die overblijven, de ”overlevers”. Het aanreiken van een ondersteuningsmechanisme voor de werknemers die blijven is dat wat typisch verwaarloosd wordt. Maar zowel managers als werknemers lijden onder deze ontslagcontext en vertonen vaak wat organisatiepsychologen bestempelen als het “ontslag-overlevingssyndroom”. De overlevers zijn minder geëngageerd, minder productief en meer afwezig.
Bevindingen uit diverse internationale studies illustreren dit fenomeen:
1) Bij een studie door de Leadership IQ Group bij meer dan 4000 “ontslag overlevers”:
zei 75% dat hun eigen productiviteit gedaald was
zei 70 % dat de kwaliteit van het product gedaald was
zei 81% dat de service die de klanten kregen verslechterd was
2) Studie van Right Associates:
70% van de managers die na een herstructurering bleven, ervoeren minder motivatie en minder vertrouwen in het management.
3) Studie over 5 jaar van Cigna en the American Management Association bij 300 bedrijven:
van 100 tot 900 % groei van het aantal medische afwezigheden waaronder mentale gezondheid en cardiovasculaire problemen.
4) Artikel in Time Magazine door Sylvia Ann Hewlett over Harvard Business Review survey:
Bij ontslag van zelfs maar 1% van de werknemers steeg de turnover (firma verlaten voor een andere job) met 31 %.
5) Fortune Magazine vernoemt 5 verborgen kosten van ontslagen:
1. Schade aan het “Merk”
2. Leiderschapskosten: verlies van talent
3. Morele kosten: demotivatie van diegenen die achterblijven
4. Aandelenkost: effect op de aandelenkoers
5. Aanwervingskosten: opnieuw aanwerven wanneer de toestand verbetert.
Algemene nood
In die moeilijk tijden, wanneer hoge rendabiliteit noodzakelijk is, zijn de achterblijvers teleurgesteld, gedemotiveerd en minder geëngageerd, wat de competitiviteit van de onderneming ernstig kan aantasten. Medewerkers voelen zich overbelast door extra werk, minder middelen, hogere nood aan productiviteit en “overleversschuld”. Op hetzelfde moment worden ondernemingen geconfronteerd met onverwachte kosten van een hogere turnover, lagere productiviteit, verhoogd absenteïsme en vijandigheid op de werkvloer.
Na de onzekerheid van mergers, acquisities, ontslagen of downsizings is het absoluut noodzakelijk dat ondernemingen investeren in nieuwe vaardigheden en strategieën om effectiever te managen en te leiden.
Leidinggevenden moeten dus samenwerken om het geloof van de werknemers in de leefbaarheid van de onderneming te herstellen, het vertrouwen in het managementteam en hun beslissingen te versterken, het engagement en de competentie van de overblijvers te herwinnen en de negatieve impact van recente ontslagen te overwinnen.
