Wil je gedrag veranderen, dan is er een goede en een slechte manier om dat aan te pakken.
“Hoe krijg je ze mee?” Wie kent deze uitdaging niet als het gaat om gedragsverandering?
De vraag komt in menig sollicitatiegesprek aan de orde. Zorgt voor spanning in de besluitvorming bij aandeelhouders. Gedragsverandering is de grootste uitdaging van onze tijd zeggen wetenschappers die praktische interventies testen op het gebied van gezondheid, onderwijs en financieel gedrag.
Vraag het Daniel Kahneman, Nobelprijswinnaar die naar mijn mening met het beste idee komt uit de psychologie. Het gaat over hoe je mensen helpt om hun gedrag te veranderen, zoals onderwezen door Kurt Lewin.
Deze deed o.m. onderzoek naar groepsgedrag en verandering. Hij geloofde dat het al dan niet vertonen van wenselijk gedrag wordt bepaald door twee soorten krachten die in elke situatie een rol van betekenis spelen: drijvende krachten en remmende krachten.
Het gedrag dat we uiteindelijk laten zien is volgens Lewin een staat van evenwicht tussen deze krachten. Lewins inzicht was dat wanneer je een verandering wilt in gedrag, er een goede en een slechte manier is om dat aan te pakken. De goede manier is door het verminderen van de remmende krachten, niet door het vergroten van de drijvende krachten.
Volgens Lewin grijpen we dus vaak naar het verkeerde instrument. We gaan duwen. We proberen de drijvende krachten te vergroten, vaak door middel van communicatie. In bedrijven klimt de baas op de zeepkist! Maar volgens Lewin roept dat in de regel hooguit meer remmende krachten op.
Wij zouden ons niet moeten afvragen: hoe krijg ik ze zover ? Maar: waarom doen ze het nog niet ? Je vraagt : wat kan ik doen om het makkelijk te maken in beweging te komen ? Vaak draait het om het wegnemen van belemmeringen in de omgeving.
Managers die wij als Adsom adviseurs en begeleiders in hun werk ontmoeten geloven in de structuur van kennis- houding en gedrag. Hun overtuiging is dat hun medewerkers eerst anders moeten gaan denken en iets anders willen voordat ze ander gedrag zullen vertonen. Volgens Lewin begint echte verandering juist met het realiseren dat deze aanpak weinig effectief is.